INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Eugeniusz Marian Solarski      Eugeniusz Solarski, pokolorowana fotografia Stanisława Brzozowskiego z 1939 r.

Eugeniusz Marian Solarski  

 
 
1901-03-27 - 1959-07-21
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Solarski Eugeniusz Marian Józef, pseud. Norwicz (1901–1959), aktor. Ur. 27 III w Chrzanowie, był synem urzędnika podatkowego Jana i nauczycielki Jadwigi z Łomińskich.

Szkołę ludową ukończył S. w Wadowicach i od r. 1911 uczęszczał do tamtejszego gimnazjum. Jakiś czas służył w armii austro-węgierskiej; w listopadzie 1918 wstąpił jako ochotnik do WP, do 12. PP Ziemi Wadowickiej i po ukończeniu szkoły podoficerskiej uzyskał stopień plutonowego, w kwietniu 1919 został zwolniony z wojska. W marcu t.r. zdał w wadowickim gimnazjum egzamin dojrzałości. Od jesieni 1921 do r. 1924 studiował polonistykę i filozofię ścisłą na UJ; studiów nie ukończył (przed jesienią 1921 studiował podobno prawo na tejże uczelni jako wolny słuchacz). Równocześnie przygotowywał się do zawodu aktorskiego pod kierunkiem Leonarda Bończy-Stępińskiego i Franciszka Wysockiego. Debiutował zapewne w 2. poł. 1919 pod pseud. Norwicz w operetkowym zespole Tadeusza Pilarskiego w Krakowie, z którym był związany do r. 1920. W l. 1919 (?) i 1920 występował również w zespole objazdowym Stanisława Knake-Zawadzkiego. W sezonie 1920/1 był zatrudniony w krakowskim Teatrze im. J. Słowackiego (tu od września 1920 zaczął występować pod własnym nazwiskiem), w l. 1921–4 w krakowskim Teatrze Bagatela. W r. 1924 przeniósł się do Warszawy; został najpierw członkiem zespołu Teatru im. W. Bogusławskiego (do r. 1926) za dyrekcji Leona Schillera i Aleksandra Zelwerowicza, później – Narodowego (do r. 1932), a także Nowego i Letniego. W okresie 1932–5 (1936?) znów występował w krakowskim Teatrze im. J. Słowackiego, a w l. 1935 (1936?)–7 na scenach Tow. Krzewienia Kultury Teatralnej w Warszawie (głównie w Teatrze Polskim). W sezonie 1937/8 grał przez kilka miesięcy w Teatrach Miejskich we Lwowie, a w sezonie 1938/9 w warszawskich teatrach Narodowym i Nowym.

W r. 1939, po zajęciu Warszawy przez Niemców, S. zainicjował utworzenie pierwszej stołówki dla aktorów, później pracował jako kelner w warszawskiej kawiarni «Pod Znachorem». Gdy w r. 1940 zdrowie nie pozwoliło mu na ten rodzaj pracy, konspiracyjne teatralne władze związkowe zezwoliły mu na dorywcze występy w teatrach jawnych: «Komedia» (1941) i «Miniatury» (1943–4). Po powstaniu warszawskim 1944 r. przeszedł przez obóz w Pruszkowie, skąd, zwolniony, udał się do rodziny w Krakowie. Dn. 1 II 1945 został zatrudniony w Teatrze im. J. Słowackiego, w którym występował do końca życia, grając także okresowo w Teatrze Starym (sezony: 1947/8–1951/2).

Naturalne warunki predysponowały początkowo S-ego do ról amantów, jednakże jeszcze przed r. 1939 poszerzył swój repertuar o role charakterystyczne i one właśnie wybijały się na pierwszy plan w jego artystycznym dorobku po r. 1945. Z jego kreacji aktorskich wymienić należy: Książę Reichstadtu („Orlątko” E. Rostanda), Leonard („Nie-Boska Komedia” Z. Krasińskiego), Figaro („Cyrulik sewilski” P. A. Beaumarchais’go), Gustaw („Śluby panieńskie” A. Fredry), Pan Młody, Nos („Wesele” S. Wyspiańskiego), Fircyk („Fircyk w zalotach” F. Zabłockiego), Jan Morwicz („Wilki w nocy” T. Rittnera), Markiz („Mirandolina” C. Goldoniego), Rzecznicki („Fantazy” J. Słowackiego), Papkin („Zemsta” A. Fredry), Fikalski („Dom otwarty” M. Bałuckiego). Występował również w Polskim Radiu, grał w filmach: „Trudna miłość” (1954, reż. Stanisław Różewicz), „Godziny nadziei” (1955, reż. Jan Rybkowski) i „Warszawska Syrena” (1956, reż. Tadeusz Makarczyński). Po r. 1945 pracował społecznie w aktorskich związkach zawodowych (m.in. jako długoletni sekretarz Rady Zakładowej Teatrów Miejskich w Krakowie). S. interesował się także sportem, działał w organizacjach sportowych, i był twórcą pierwszej w Krakowie aktorskiej drużyny sportowej. Zmarł 21 VII 1959 w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Był odznaczony, m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1956).

Z małżeństwa zawartego 3 IX 1953, z Władysławą ze Zgliczyńskich Dmowską, S. dzieci nie miał.

 

Pol. Bibliogr. Liter. za l. 1946, 1949, 1959; Słown. Teatru Pol., (bibliogr., ikonogr., fot.); – Historia filmu polskiego, W. 1974 III; Stokowa M., Stanisław Wyspiański. Monografia bibliograficzna w: Wyspiański S., Dzieła zebrane, Kr. 1968 XV vol. 3–4; Sto lat Starego Teatru w Krakowie, Kr. 1965; Szczublewski J., Artyści i urzędnicy, czyli szaleństwa Leona Schillera, W. 1961; Wysiński A., Teatry jawne w Generalnym Gubernatorstwie, „Pam. Teatr.” R. 12: 1963 s. 179, 200, 202; – [Natanson W.] W. N., Śmierć Solarskiego, „Teatr” 1959 nr 22 (fot.); Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum w Wadowicach za r. szk. 1912–1917/18, Wadowice 1912–18; [Zbijewska K.] Kr. Zb., Eugeniusz Solarski [wywiad] „Dzien. Pol.” 1949 nr 302 (fot.); – „Dzien. Pol.” 1959 nr 172, 174–6; – Arch. UJ: S II 307 b, S II 312 c, S II 317 c, S II 516; – Arch. Teatru im. J. Słowackiego w Kr.: Teczka osobowa S-ego (życiorysy, ankiety personalne, wykazy ról).

Rościsław Skręt

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.